Surak Landang.

Karit le: Melky Pantur***),

Ruteng.

Loho Minggu 15, 

Wulang Ciok, 2018.
Paci de Karit'en:
Compang toda reba Coal, surak landang reba Sampar. 

Nunduk. 

Gejek de Kereng Kolang!

Nggui....!

Mede, toe de manga dod'deh sekola one Nusa Lale, nggiti kole Gereja sewen one tenlino Manggarai, duhu laring sain wa Jengkalang Reo de, iti sebong siri Serani'edeh ata pat tauh, te siri ro'eng de Muri Keraeng, Muri Yesuu'h, ntaung sesebu siok ratuh sampulu hua (1912).

[Gambar ilustrasi dari cerita tersebut]

[Gambaran suasana dalam cerita tersebut, sebuah gambar ilustrasi]

Nggiti...!

Pah ge, manga one sa beo, kereng hitu ngahang kat ge hia ga he Kawi Kawol. Sa loho, hia giri te kawing mantar'en en wain. Maik hia sumang Guru Agama one beo gia, betuan te benta Tuang one Paroki te berkak mantar'en en wai hitu ai leng keta de deun beo hitu on mai Paroki, sua loho eme liti jarang. 

Puli tuli'hen le Guru Agama hitu surak hitu. Mai hia ga na'a duhu riti peti surak hitu. Puli hitu hia, ngo sumang Adak Tu'a Golo one beo hitu te bantang kut benta hae golo supu mai. 

Runing de Guru Agama ga, na'a dedia surak hitu agu ting one Tu'ang one Gereja. Bo idep de Kawi Kawol, ngetuk toe huan.

Telu loho wa ga, iti emin liha surak te landang Tuang hitu. Mai taen one nain: "Pede de Kereng Guru Agama na'a dedia surak hitu! Tah, suim na'a wa riti peti'y keta laku ga. Ahi kat ban be bonen!". Manga envelope surak hitu pande de Guru Agama.

Iti ga, titi jarang koen, ba manuk agu dadang kaba te ba le Tuang. Sua loho one halang, telu tau ata reman he Kawi Kawol hitu.

Pah...!!!

Sedek nang ulu mat loho, iti said ihe one Gereja. Ri Tuang liha, mai wali dihe at ka'eng nditu: " Tuang, rebaong sapu gula lakon ngo one sa beo, se pat de sain!". 

Mai he Kawi Kawol ting surak ho'ot one mai Guru Agama one ata hitu. Taen: "Ting kat surak ho'o lite one Tuang, neka basang lite surak ho'o!". Ngetuk kaut hia hitu, puli hitu liha ga na'a duhu one lo'ang de Tuang.

Pat luang wa ga, iti iri arat benta lawa, pakih taung kaba, mbe, jarang te ramen kawing. Penong lawa one ndei, toe tara tua Tuang. Wangka keru pusun ga, nggiti kole ata landang gia. 

Mane ga, kut temba golo hale, mai gejek de Guru Agama: " A surak ho'ot pande gaku kom puli ting agu Tuang on piha?". Wale gia: "Puli ga, landing be bonen one riti peti king laku pedeng'en!".

Denge hitu, gak ulun Guru Agama agu jer he Kawi Kawol emi surak hitu. Mai hia emi. Ita hitu he Guru Agama ga tuku ha'in, mai taen: " Hampam Kereng e, suit tar toe ting agu Tuang le hau surak ho'o!". Mai Guru Agama ho'o tae agu lawa do. Iti kari a ribong ata situ agu boat anak molah'en. 

Mane tana ga, sumpeng taung lawa, sewen puli roban hangged sesa na'ang nggiti kole puli sidad anak wina gia. 

Nendep sekoe ten lino, reme hang wie dihe on Mbaru Gendang, mbata agu sanda, mangah yata rangkuk alud. Duhu hitu, manga yata reba molah ngoeng tau agu siri wina rona'deh laing ajol sumang manik du hitu sewen teh sempulu loho keta sasi ba'ang te belut agu merup laing dihe nai te hehul, manga yata bae lata tu'ad du hitu. 

Reme lompong wied ihe, iti kari ga runing jarang de Tuang...tok tak tok tak tok tak. Lenget taung ihe, ai one hai dihe tem main Tuang. Kari Tuang ho'o manga tiba surak on mai Guru Agama te berkak anak de Kawi Kawol, surak hitu ba liha nggerone Tuang katu agu ata so'ot titi gola malang so'ot dini se beo ka'eng one mai Gereja. Pah duhu loho Minggu, ata hitu ngahang he Jepek Rata Net toe mamur liha pede de Guru Agama hitu ba surak one Tuang. Tara teing musi main le Guru Agama ai denge liha siwi sok de winan sui tara manga kin surak hitu one riti peti du pali nitu hia kole one mai uman du mane rep. Boto ritak Guru Agama hitu, mai hia pande kole. Neho ata remong, Kereng Jepek Rata Net senggo one hekang gia agu toko nditu'y wiga ting liha one Kereng hitu ba le Tuang surak hitu.

Berkak!

Neho diang gula, mai tae de Tuang: "Berkak at koe situ ga!". Tepa le Kawi Kawol: " Ole Tuang, salang pande gaku teh. Toem ting laku surak landang nggerone ite on piha, bakon kanang envelope ata ting e!". Mai tae de Tuang: "Aku kole lenget e, tem manga surak bebonon hot ting dite sait woko benang sengkan lihe le Gereja! Di'an seluang wa, manga surak weru one mai Guru Agama ba le Kereng Jepek one aku'y!". 

Tae de Kawi Kawol: "Bae ne main lite Kereng Guru Agama?". Wale de Guru Agama: " One mai kaka lelap ta, sui keta tara rin e?". Mai ta de Kawi Kawol: "Kari ata mbeko eroh ite Keraeng Guru Agama!". Sapu le Tuang: "Iti meng eme yata hot te jer yagu pepak de Muri Yesuuh!". Nditu main, lenget taung hanged ro'eng do agu pu'ung ihe titi ata Tu'a Laing lihe Guru Agama hitu, sewen pu'ung nitu main apa kat pa'eng one beo hitu simpa te latang Keraeng Guru Agama. 

Mai tae de Tuang: "Boto ata nggopet aku, ui laku daden Kereng Jepek te siri sica laing tu'ung ko toe surak ho'o. Kari ga tu'ung!". Denge hitu, mai he Kawi Kawol hot ata okot bora eroh nggao he Kereng Jepek agu Guru Agama. Nihang agu bengkeh keta nain ga!

Neho diang, iti kari berkak mantar gia le Tuang. Bombong keta nain agu basa keta rak'en ga. Manga yata so'ot wendo weru du rame hitu berkak koleh le Tuang, sua loho wa. Nihang taung nai de lawa nitu sewen te latang he Kereng Jepek agu Guru Agama. 

Pulih berkak hangged taung ihe nditu, lawa do ketah! Pah, duhu kut puli ngaji one ndei hitu, mora le run he Kereng Jepek Rata Net one main bate lonton. Lenget taung lawa nggiti kole Tuang. 

Mai tae de Tuang: " Sui tar botang le run kat Keraeng ho'o bo ge?". Mai tae dihe nditu: "Aha manga mbeko pepot'en o Tuang?". Jejer taung lawa. 

Mai tae de Tuang: " Beo de Kereng hitu nditi main lorong tulih ngahang de Keraeng ho'ot ban le Kereng Guru Agama. Aha le hemi bae?". Manga piha ata one mai beo hitu hot saro de Kereng Jepek Rata Net, taed: "Toe manga ngahang agu tara de Kereng hitu one beo gami e Tuang!". Wale de Tuang: " Hemar kat ga, ahi kat gejek do!". 

Lenget taung ihe, Tuang nggiti kole Guru Agama sait Kereng Jepek Rata Net toko one hekang gia du toe de sapu gulan puli kat nek teten wiga lakon ga! Mai tae de Kawi Kawol: "Ape ho'og ge ta? Tem baen laku ga!".

Pitu loho Tuang ka'eng one beo hitu. Gejek de Tuang ga, tombo liha neteng weki sui keta sampe le Muri Keraeng eme manga get dite ata di'an telatang hae atad. "Mai Murin te sample ite," iti wewa de Tuang. 

Mai he Kawi Kawol teing sesa gia so'ot nanang ting agu Guru Agama landing tae de Guru Agama eme manga kat do'ong'en sepiha manga kat pa'u reweng'en. Neho diang kole Tuang ga agu wewa keta neteng bendar, tombo keta neteng golo yolon ape yata puli yita le mata miteng dihe di'a de Murin.

Nitu main gah...!!!

Sentaung wa, iti kali ita le nipin li Kawi Kawol: "Taen, Aku Pu'un Caoca! Hau eme manga ata do'ong one golo porong sampe lehau saep, sasa laha yagu maha dihe, neka benang ngerang yagu poe mu'u. Agu ngahang de hau pu'ung no'o main he Lembak Nai Nggalas Nawa. Tara ngahang hitum, ai puli lehau sampe'deh do'ong data neteng golo te ta'ang hanged berkak dihe!". 

Neka ge, he Kawi Kawol wewa liha ngahang'en neteng tana he Lembak Nai. Tombo kole liha di'an de Murin. Sait hia puli sampe yata lawa so'ot berkak bemusi main mantar gia sewen piha oka'deh kaba, mbe agu jarang te sampe yata situ toe rekengs ngahang manuk yagu asu yata pula na'a be wa'ad'edeh. Sewen yata lanta rasap taung yata situ. Ting berkak le Murin he Kawi Kawol, do empo koen yagu mese bekek dihe.

Puli nunduk hitu ga, dompo nditu!